De werkgever is, samen met de werknemer, verantwoordelijk voor het fit en gezond houden van werknemers. Hiervoor is een goed arbo- en verzuimbeleid essentieel. De bedrijfsarts adviseert de werkgever hierbij over beschermende maatregelen om ziekte te voorkomen. Samen met de ondernemingsraad, de preventiemedewerker en andere deskundigen zorgen zij voor een gezonde en veilige werkomgeving.
Op grond van de Arbowet is de werkgever verplicht om deskundige ondersteuning in te schakelen bij de volgende activiteiten:
• bijstand bij ziekteverzuimbegeleiding en het voorkomen van ziekteverzuim;
• het uitvoeren van aanstellingskeuringen;
• uitvoeren van arbeidsgezondheidskundig onderzoek;
• uitvoeren en opstellen van de risico-inventarisatie en – evaluatie.
Om aan deze verplichting te voldoen kan een werkgever een interne bedrijfsarts aanstellen of kan hij kiezen – hetgeen in de praktijk vaker voorkomt – voor een contract met een externe arbodienst die één of meer bedrijfsartsen in dienst heeft. De beide opties worden nader uiteengezet in de zogenaamde maatwerk- en vangnetregeling.
Maatwerkregeling
Deze regeling geeft de werkgever de mogelijkheid om zelf te bepalen welke gecertificeerde deskundigen (zoals een Arbo deskundige of bedrijfsarts) hij inschakelt om hem bij te staan. Dit kunnen dus ook zelfstandig gevestigde bedrijfsartsen zijn. Dankzij de keuzevrijheid is het voor de werkgever gemakkelijker om arbodienstverlening op maat te maken.
Bij toepassing van de maatwerkregeling moet worden voldaan aan twee hoofdvoorwaarden:
1. Er is schriftelijke overeenstemming met de werknemersvertegenwoordiging (ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging), tenzij het in de cao is vastgelegd.
De werknemersvertegenwoordiging moet schriftelijk laten weten akkoord te zijn met de keuze voor de maatwerkregeling, de gekozen contractspartners en de inhoud van de contracten. Indien er geen OR of PVT is ingesteld is een maatwerkregeling niet mogelijk.
2. Er is een contract met een bedrijfsarts voor bijstand bij de verzuimbegeleiding, aanstellingskeuring en arbeidsdeskundige onderzoek. Deze bedrijfsarts moet: (1) in het bezit zijn van een ‘certificaat arbodienst’ dat is afgegeven door de Minister SZW of een certificerende instelling; en (2) BIG geregistreerd zijn.
Vangnetregeling
Deze regeling is automatisch van toepassing indien er niet aan de voorwaarden van de maatwerkregeling wordt voldaan. Bij de vangnetregeling sluit de werkgever een contract met een wettelijk gecertificeerde arbodienst. De gecertificeerde arbodienst kan alle wettelijk verplichte deskundigen (bedrijfsarts, arbeidshygiënist en veiligheidsdeskundige) inschakelen om de werkgever en de werknemers te ondersteunen. Bij de vangnetregeling is alles ondergebracht bij één leverancier en kan de werkgever alle administratie en procesbewaking eenvoudig uitbesteden.
Nieuwe wetgeving
Per 1 juli 2017 is een aantal wijzingen ingetreden in de Arbowet, zie hiervoor ook het eerdere artikel die wij op de website hebben geplaatst. Werkgevers en arbodienstverleners hebben tot 1 juli 2018 de tijd gekregen om de contracten aan te passen door middel van aanvullingen of door een nieuw contract af te sluiten. Met betrekking tot de bedrijfsarts zijn de volgende wijzigingen voornamelijk van belang.
• De afspraken met de arbodienst moeten worden vastgelegd in een basiscontract arbodienstverlening. Het contract moet specifiek ingaan op het bezoek van de bedrijfsarts op de werkplek, er moeten openspreekuren geïntroduceerd worden en er moet een klachtenprocedure in het contract worden opgenomen. De bedrijfsarts moet beroepsziekten melden aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.
• De inspectie SZW gaat handhaven op aanwezigheid van het basiscontract en mag werkgevers zonder een dergelijk contract beboeten. Bovendien zullen er ruimere sanctioneringsmogelijkheden worden geboden naar aanleiding van overtredingen van de bepalingen van de nieuwe Arbowet. De inspectie SZW kan een waarschuwing geven of een eis tot naleving instellen, onder omstandigheden is een bestuurlijke boete mogelijk.
• Werknemers hebben recht op een second opinion.
Conclusie/samenvattend
Beide regelingen kennen zowel voor- als nadelen. Waarbij het grootste verschil de mate van flexibiliteit is.
Of het nou een maatwerk- of vangnetregeling betreft, het is belangrijk om het goed geregeld te hebben. Ziekte van een werknemer is in alle opzichten en voor alle betrokken partijen vervelend. Een duidelijke en efficiënte aanpak maakt dat proces niet ingewikkelder dan nodig is!